Uit de uitgave van oktober 2008 van de socialist Standaard
De Nationale Conventies van de Democratische en Republikeinse Partijen zijn fora geworden om de laatste hand te leggen aan de "persoonlijkheidscultus" van de kandidaten, met als hoogtepunt de nietszeggende toespraken van de kandidaten zelf.
Een demagoog, zei HL Mencken ooit, is iemand "die doctrines zal prediken waarvan hij weet dat ze onwaar zijn tegen mensen waarvan hij weet dat ze idioten zijn." Dit is een vrij goede beschrijving van de Amerikaanse presidentskandidaten in actie op hun nazomerconventies. Hoewel, om eerlijk te zijn tegenover degenen die naar de congrestoespraken luisterden, het meer ging om het prediken van idiote ideeën aan mensen die wensten dat die ideeën waar waren.
Het contrast tussen de gasachtige retoriek van de politici en de gewichtige problemen waarmee de arbeiders worden geconfronteerd, was bijzonder opvallend tijdens de congressen van dit jaar, wat verder werd benadrukt door de juxtapositie tussen jubelende afgevaardigden in de congreshal en de met pepperspray bespoten demonstranten buiten.
De kandidaten van beide partijen gebruikten hetzelfde basismodel voor demagogie bij het schrijven van hun congrestoespraken. We komen dezelfde soorten retorische technieken tegen en de logica van 'public relations' vormt elke regel. De kandidaten zijn minder geïnteresseerd in het overbrengen van ideeën dan in het manipuleren ervan tot modebeelden om het product te verkopen – in dit geval de kandidaten zelf.
Familie leugens
Het eerste hoofdstuk van Convention Speeches for Dummies, als er ooit zo'n boek zou worden geschreven, zou waarschijnlijk de titel hebben: "Het beste uit het gezin halen." Elke kandidaat, zonder uitzondering, begon met extravagante lof voor het gezin, dat wil zeggen het eigen gezin van de kandidaat. De kandidaten vertelden het Amerikaanse volk dat ook zij echtgenoten hebben die liefdevol en loyaal zijn, kinderen en kleinkinderen waar ze trots op zijn, en hardwerkende ouders die even wijs als aardig zijn. (Misschien overtuigde dit de sceptici die dachten dat de kandidaten waren uitgebroed in een geheim laboratorium in North Dakota.)
Achter mijn plastic buitenkant, leek elke kandidaat te zeggen, zit een echt levend mens, net als jij. Net als wij, maar dan nog beter. Dankzij de 'typisch Amerikaanse' waarden van hard werken, doorzettingsvermogen en persoonlijke integriteit die de kandidaten als kinderen van hun heilige moeders hebben verworven.
In zijn toespraak beschreef Joe Biden zijn 90-jarige moeder als een persoon “gedefinieerd door haar gevoel voor eer” die "gelooft dat moed in elk hart leeft" en dat "het zal worden opgeroepen." Ze leerde kleine Joey de "waardigheid van het werk" en dat “Iedereen kan het halen als ze het proberen” en benadrukte dat het belangrijk is om "leef ons geloof en koester onze familie." Biden zei dat zijn “moeders credo is het Amerikaanse credo: niemand is beter dan jij; je bent voor iedereen gelijk; en iedereen is gelijk aan jou.” (En Amerikaanse senatoren zijn gelijker dan de meeste.) McCain noemde ook zijn moeder en zei: "Ik zou hier vanavond niet zijn, maar vanwege de kracht van haar karakter." Gelukkig was hij niet zo langdradig als Biden – misschien om voldoende tijd vrij te maken voor nog een spannende aflevering van “John McCain: War Hero” – maar hij vermeldde wel dat zijn moeder hem wat patriottische onzin leerde over hoe "Het is de bedoeling dat we allemaal onze kansen gebruiken om ons nuttig te maken voor ons land."
Obama prees zijn moeder “die mijn zus en mij in haar eentje opvoedde terwijl ze werkte en haar diploma behaalde; die zich ooit tot voedselbonnen wendde, maar ons met behulp van studieleningen en beurzen nog steeds naar de beste scholen van het land kon sturen. Voor de goede orde gooide Obama er ook zijn grootmoeder bij, “die zich vanuit de secretariële pool heeft opgewerkt naar het middenkader” en leerde hem "over hard werken."
De moeder die in de toespraak van Palin aan bod kwam, was Palin zelf, die "was gewoon je gemiddelde hockeymoeder" wiens politieke carrière begon toen zij "aangemeld voor de PTA" omdat zij "Ik wilde het openbare onderwijs van mijn kinderen beter maken." Palin had een opvoeding in een kleine stad die hem aanmoedigde "eerlijkheid, oprechtheid en waardigheid" en ze bedankte haar ouders dat ze haar hadden geleerd dat, "dit is Amerika, en elke vrouw kan door elke kans lopen."
Niet alleen de ouders werden voor de zaak gemobiliseerd: ook kinderen en kleinkinderen dienden als nuttige rekwisieten. De 4 maanden oude zoon van Palin, die lijdt aan het syndroom van Down, werd naar het ruige evenement gebracht en ging rond op het podium voor de foto-op. Obama maakte gebruik van zijn twee dochters, die papa vertelden hoeveel ze van hem houden. En Biden zei dat toen hij naar zijn kleinkinderen en naar de dochters van Obama keek, hij zich realiseerde: "Ik ben hier voor hun toekomst." Velen die naar dit vreemde schouwspel kijken, moeten hopen dat de liefde van de kandidaten voor die kleintjes voldoende zal zijn om hun krachtige vingers weg te houden van "de knop".
Maar, opdat we ons niet al te veilig voelen, hebben deze politici het in één adem over hun zonen die op weg zijn naar oorlog, zoals Beau Biden of Jimmy McCain. Palin heeft ook wat kilometers gemaakt van haar zoon Track, die niet alleen op weg is naar Irak, maar ook op 11 september gemakkelijk zal vertrekken "in dienst van zijn land" (door de Starbucks in de Groene Zone te beveiligen).
Het is nogal misselijkmakend om te zien hoe bereidwillig de kandidaten zijn om elk politiek voordeel uit hun kinderen te persen. Zelfs de zwangerschap van Palins tienerdochter – en de jachtgeweerbruiloft – is goed verkiezingsvoer, aantrekkelijk voor gezinnen die dat veelvoorkomende neveneffect van 'onthoudingsonderwijs' hebben ervaren.
Wij voelen uw pijn
Nadat het familiemotief volledig was uitgebuit, tot op het laatste kleinkind, deelden de kandidaten enkele kiekjes van 'minder bedeelde' families en individuen in de VS. Gelukkig voor hen zijn er letterlijk miljoenen pechverhalen om uit te kiezen!
Obama sprak er bijvoorbeeld over "een vrouw in Ohio, die op het punt staat met pensioen te gaan [die] na een leven lang hard werken één ziekte verwijderd is van een ramp" en "Een man in Indiana moet de apparatuur waar hij twintig jaar aan heeft gewerkt inpakken en kijken hoe het naar China wordt verscheept, en verslikt zich als hij uitlegt hoe hij zich een mislukkeling voelde toen hij naar huis ging om zijn familie het nieuws te vertellen."
Merk op hoe zorgvuldig Obama was om voorbeelden te kiezen uit cruciale 'swing states' (en ook China als handige zondebok naar voren te schuiven). Men kan zich gemakkelijk voorstellen dat politieke adviseurs dergelijke bewijzen van kapitalistische ellende doorzoeken om bij het politieke goud te komen, waarbij ze elke situatie zorgvuldig afwegen.
Biden zei in zijn toespraak dat hij tijdens zijn avondtreinrit naar huis van zijn werk naar de huizen van mensen kijkt en "bijna kan horen waar ze het over hebben aan de keukentafel nadat ze de kinderen naar bed hebben gebracht", waarbij hij zich de volgende soorten gesprekken voorstelde :
'De winter komt eraan. Hoe gaan we de verwarmingsrekeningen betalen? Nog een jaar en geen loonsverhoging? Heb je gehoord dat het bedrijf mogelijk gaat snijden in onze gezondheidszorg? Nu zijn we meer aan het huis schuldig dan het waard is. Hoe gaan we de kinderen naar de universiteit sturen? Hoe kunnen we met pensioen gaan?
Het kleine verhaal van Biden (onderbroken met zijn "ga's") is bedoeld om zijn medeleven en solidariteit met werkende mensen te benadrukken - en hij is zo trots dat hij in een trein rijdt dat hij Obama het ook liet noemen! – maar het beeld van een machtige Amerikaanse senator die door de stad waait, terwijl hij tussen de slokjes koffie door dagdroomt over stokfiguurtjes, onderstreept alleen maar de afstand die hem scheidt van die keukentafelgesprekken.
McCain probeerde ook zijn hand op dit mededogen, en erkende dat "Het zijn moeilijke tijden voor velen van jullie." Helaas was er geen treinraam dat hem scheidde van een heckler (en veteraan uit de Irak-oorlog) die de kandidaat vervolgens uitschold vanwege zijn slechte staat van dienst op het gebied van veteranenrechten. Nadat de ondankbare burger uit de zaal was gesleurd, en het gezang van “USA! VS!" om te overstemmen dat zijn gekibbel was afgenomen, las McCain verder van zijn teleprompter: "Je maakt je zorgen over het behouden van je baan of het vinden van een nieuwe," de monotone stem klonk, "en je hebt moeite om eten op tafel te zetten en in je huis te blijven." En later voegde McCain er zelf een paar swing-state-verhalen aan toe, zoals "Bill en Sue Nebe uit Farmington Hills, Michigan, die hun investeringen in onroerend goed verloren in de slechte huizenmarkt" zodat Bill nu een tijdelijke baan heeft en "Sue drie banen heeft om de rekeningen te helpen betalen."
Bij het vertellen van deze verhalen lieten de kandidaten geen enkele aanwijzing zien dat hun eigen politieke partijen enige verantwoordelijkheid dragen, noch erkenden ze enig verband tussen dergelijke problemen en ons huidige sociale systeem. Het hele punt was gewoon om te pronken met hun eigen medeleven, wat Bush sr. in 1992 probeerde te doen tijdens het campagnespoor toen hij kort en bondig zei: "Boodschap: het kan me schelen."
Beleidsbeloften
Pas halverwege hun toespraken begonnen de kandidaten eindelijk een aantal beleidslijnen te schetsen die ze van plan zijn te implementeren als ze worden gekozen. Maar deze beloften zijn zo vaag dat ze analyse bijna tarten.
Voor de weinige ideeën die ze wel in detail bespraken - met betrekking tot belastingen, onderwijs en buitenlands beleid - wogen de overeenkomsten tussen de kandidaten ruimschoots op tegen de verschillen. Zowel McCain als Obama beloofden de belastingen voor de "middenklasse" te verlagen, het onderwijs te verbeteren en op de een of andere manier de oorlog in Afghanistan te winnen (terwijl ze Iran en Rusland op hun plaats houden).
Obama trapte zijn lijst met beleidsoplossingen af met de gelofte om de belastingwetgeving zo te hervormen "belastingen verlagen voor 95 procent van alle werkende gezinnen." Zelfs afgezien van de vraag of ingrijpende belastingverlagingen mogelijk zullen zijn, terwijl ze twee oorlogen voeren te midden van een diepe recessie, is het veelzeggend dat Obama en de Democraten zo veel aandacht hebben besteed aan de kwestie van belastingheffing, die geen werk is - klassenkwestie om mee te beginnen (aangezien belastingen uiteindelijk voortkomen uit de meerwaarde die in de productie wordt gecreëerd). Bovendien doet Obama stilletjes afstand van een eerdere belofte om de belastingverlagingen van Bush voor de rijken van de afgelopen maanden in te trekken.
Nadat hij eerder in zijn toespraak veel van de ernstige problemen waarmee het land te kampen had had opgesomd – en gedurende zijn hele campagne had gehamerd op de noodzaak van ‘verandering’ – is uiteindelijk het beste dat Obama kan bedenken een pagina uit het Republikeinse draaiboek te stelen en belasting te eisen. bezuinigingen als economisch wondermiddel. Dit is verandering waar John McCain in kan geloven, die in zijn toespraak ook beloofde de belastingen te verlagen.
En ook voor andere kwesties zitten de twee kandidaten op dezelfde pagina. Beiden roepen op tot iets dat "energie-onafhankelijkheid" wordt genoemd en hebben de gebruikelijke belofte gedaan om corruptie uit te roeien en mazen in het bedrijfsleven te elimineren als een middel om de nodige overheidsfondsen veilig te stellen.
Beiden beloofden ook het onderwijs te verbeteren, hoewel er een verschil was tussen de belofte van Obama “Rekruteer een leger nieuwe leraren en betaal ze hogere salarissen” en de belofte van McCain "Schud mislukte schoolbureaucraties wakker met concurrentie [en] geef ouders keuzemogelijkheden." Toch aarzelt Obama om al te scherp af te wijken van de huidige regering en in zijn toespraak maakte hij er een punt van om op te roepen "hogere normen en meer verantwoordelijkheid", waaruit bleek dat hij het eens was met bepaalde aspecten van het "Geen kind achtergelaten"-beleid van Bush.
Misschien wel het grootste beleidsverschil betrof de gezondheidszorg. McCain negeerde de kwestie, behalve om te zeggen dat hij ertegen is "door de overheid gerund gezondheidszorgsysteem waar een bureaucraat tussen u en uw arts staat", terwijl Obama de noodzaak van verbeteringen benadrukte. Toch roept Obama alleen op tot een uitbreiding van de toegang tot medische verzekeringen, niet tot een hervorming die de particuliere verzekeringsmaatschappijen zou verdrijven.
De kandidaten leken een beetje verveeld door dergelijke binnenlandse problemen, maar werden opgewarmd als het erom ging te laten zien dat ze roekeloos en bloeddorstig genoeg zijn om 'opperbevelhebber' te zijn. Beiden beloofden herhaaldelijk om Amerika en zijn mensen veilig te houden. Geen van beiden aarzelde om troepen naar de oorlog te sturen en beloofde de strijdkrachten te versterken. Beiden beloofden de strijd tegen Al-Qaeda voort te zetten en dreigden Iran en Rusland. Het lijkt erop dat Obama's dagen als "anti-oorlogskandidaat" allang voorbij zijn.
Deze beleidsdiscussie, die het onderscheid tussen de twee kandidaten duidelijk had moeten maken, onderstreepte alleen maar hun gelijkenissen, terwijl opnieuw de enorme kloof aan het licht kwam tussen de ernst van de problemen waarmee men geconfronteerd werd – of het nu gaat om economische, diplomatieke of ecologische – en de magere “oplossingen” die beide partijen bieden.
Georkestreerde reactie
Nauwelijks had de kandidaat het verplichte "God zegene Amerika" uitgesproken om de congrestoespraak te beëindigen, of tv-commentatoren informeerden de kijkers ademloos dat het een "homerun" was die de menigte opwond en de basis van het feest van energie zal voorzien. Het was alsof de experts bang waren dat kijkers, als ze een fractie van een seconde de tijd kregen om na te denken, tot de alternatieve conclusie zouden kunnen komen dat de toespraak nogal zinloos en smakeloos was.
Beide partijen hebben er alles aan gedaan om de meest gunstige reactie op de toespraak van hun kandidaat te genereren. Zelfs voordat het werd afgeleverd, waren er krantenartikelen die onthulden wat de toespraak zou bespreken, met titels als: "Obama to Get Specific" of "McCain to Strike a Bipartisan Note." Op het eerste gezicht lijkt deze gewoonte om de inhoud van de toespraak vooraf bekend te maken nogal bizar, omdat het de toespraken nog minder interessant maakt om naar te kijken, maar het geeft de tv-commentatoren een idee van hoe ze de discussie moeten vormgeven.
Het hele proces rondom de congrestoespraken is hermetisch afgesloten van het publiek en van de werkelijkheid zelf. Als de kandidaten erin slagen "raak er een uit het park", zoals het cliché luidt, is dat alleen omdat de Amerikaanse politiek een spel is dat wordt gespeeld op een smal veld van kleine league-verhoudingen.
Michaël Schauerte
WSPUS
