Het idee van 'arbeiderscontrole' of 'industriële democratie' wordt nu besproken in Amerikaanse politieke kringen. Zelfs enkele van de meer vooruitziende werkgevers ondersteunen nu het idee van "werknemersparticipatie" of "werknemersleiders". Bernie Sanders, de vooruitstrevende presidentskandidaat, komt met een plan dat bedrijven die eigenaar zijn van werknemers aanmoedigt en bedrijven verplicht een plaats aan de bestuurstafel te reserveren voor werknemers om de democratie op de werkplek uit te breiden ervoor te zorgen dat de werkplek inspraak heeft in beslissingen die hun dagelijks leven beïnvloeden. Natuurlijk is dit geen bijzonder nieuw voorstel. De zeer conservatieve Britse overheidsdienst nam al in 1919 werknemersraadpleging op toen het het zogenaamde Whitley-managementsysteem introduceerde.
Het is niet de taak van de socialisten om het winstvoordeel van een individueel bedrijf te beschermen, maar om verbeteringen in de omstandigheden van de arbeiders als geheel te ondersteunen en een einde te maken aan het particuliere winstsysteem.
Arbeiderscontrole is alleen zinvol in termen van een socialistische economie die democratisch wordt bepaald en bestuurd door niet alleen werkplekken, maar ook door lokale gemeenschappen en de grotere samenleving, anders betekent arbeiderscontrole dat arbeiders worden beroofd van alle effectieve sociale controle. Dit houdt in dat het eigendom van de industrie niet in handen van de kapitalisten kan blijven. Alleen gemeenschappelijk eigendom zou het beheer van de arbeiders en de zeggenschap van de arbeiders in de afzonderlijke fabrieken garanderen. Als met "arbeiderscontrole" controle wordt bedoeld over het eigendom en de verdeling van de rijkdom die de arbeiders produceren, kan dat natuurlijk niet onder het kapitalisme. Kapitalisme is een systeem gebaseerd op privébezit; zolang kapitalisten bezitten, beheersen zij.
Bernie Sanders is echter bezig met het opnieuw uitvinden van het wiel, het doen herleven van ideeën uit de geschiedenis van de arbeidersbeweging en het presenteren van die ideeën uit het verleden als iets nieuws. Als Sanders gezien wil worden als een echte socialist, zou hij het kapitalisme niet moeten steunen, hoe mooi het ook is, maar hij zou eerder moeten oproepen tot de afschaffing van het kapitalisme. Werknemersbedrijven en coöperaties zijn perfect verenigbaar met het kapitalisme en werken zoals elk ander bedrijf of instelling die meerwaarde onttrekt en voor ruil produceert. Hoe mooi Sanders het ook laat klinken, het blijven uiteindelijk kapitalistische ondernemingen, en als socialisten is het van vitaal belang dat we dit feit erkennen, want als we niet achter het hart van de kapitalistische productie aangaan, krijgen we alleen maar een kapitalisme-zonder-kapitalisten. Werkend in een concurrerende markteconomie moeten arbeiders zichzelf uitbuiten alsof ze door kapitalisten werden uitgebuit. Hoewel dit misschien smakelijker is, verandert het wel het feit van hun ondergeschiktheid aan economische processen waarover ze geen controle hebben. Winstproductie en kapitaalaccumulatie beheersen het gedrag en bestendigen de ellende en onzekerheid die ermee samenhangen. Hoewel er geen socialisme kan zijn zonder arbeiderscontrole, kan er ook geen echte arbeiderscontrole zijn zonder socialisme.
Beweren dat een geleidelijke toename van arbeiderscontrole in het kapitalisme een reële mogelijkheid is, speelt de heersende klasse alleen maar in de kaart om hun klassenheerschappij te verhullen door valse sociale hervormingen.
ALJO
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op het socialisme of uw geld terug blog.
