In juli 2018 onder de aandacht van The New York Times en schildknaap magazine werd op de een of andere manier aangetrokken door een bergstadje in het zuiden van Mexico en de werkelijk opmerkelijke hoeveelheid Coca-Cola die door de inwoners werd gedronken. De British Broadcasting Corporation heeft een documentaire Op hetzelfde onderwerp.
De stad is San Cristobal, in de centrale hooglanden van Chiapas, de armste en meest zuidelijke staat van Mexico. Een derde van de ongeveer een kwart miljoen inwoners is van Maya-afkomst. Hun gemiddelde dagelijkse consumptie per hoofd van de bevolking van 'de vriendelijkste drank op aarde' is een gallon - de hele fles van twee liter en het grootste deel van een seconde, geleverd aan tal van lokale gemakswinkels vanuit een bottelarij aan de rand van de stad.
Gezondheidseffecten
Coca-Cola werd voor het eerst op de markt gebracht in 1886. De naam verwijst naar twee van de oorspronkelijke ingrediënten: cocabladeren, de bron van cocaïne, en kolanoten, die cafeïne bevatten. Beide zijn verslavend. Sinds 1904 zijn de gebruikte cocabladeren niet vers maar 'opgebruikt' – wat overblijft nadat het cocaïne-extractieproces is voltooid. Ondanks beweringen die het tegendeel beweren, bevatten ze echter nog steeds sporen van cocaïne.
Deze dagelijkse dosis Coca-Cola die inwoners van San Cristobal nemen, bevat een heel pond suiker. Het zou dus geen verrassing moeten zijn dat elk jaar meer dan 3,000 van hen sterven aan diabetes. Het is een onaangename manier om dood te gaan. Typische symptomen zijn frequent urineren, honger en dorst (ondanks eten en drinken), vermoeidheid, wazig zien, langzaam genezende zweren, terugkerende infecties, tintelingen, pijn of gevoelloosheid in de handen of voeten, ingevallen ogen, snelle ademhaling, hoofdpijn, spierpijn. pijn, uitdroging, misselijkheid, maagpijn en krampen, braken, hersenoedeem en coma.
Naast diabetes veroorzaakt overmatige suiker obesitas, tandbederf en leververvetting en verhoogt het het risico op beroertes, hartaandoeningen, kanker en dementie. Onderzoekers die de ziektelast in verband met de consumptie van met suiker gezoete dranken (SSB's) in 2010 schatten, ontdekten dat dergelijke consumptie verantwoordelijk was voor 184,000 sterfgevallen per jaar - 133,000 door diabetes, 45,000 door hartaandoeningen en 6,500 door kanker.[1]
Deze sterfgevallen waren geconcentreerd in landen met een hoog inkomen (24%) en vooral in landen met een gemiddeld inkomen (71%). SSB's waren goed voor het hoogste percentage van alle sterfgevallen - 12% - in Mexico, oplopend tot 30% bij Mexicanen onder de 45 jaar. In 2014 haalde Mexico de Verenigde Staten in wat betreft SSB-consumptie per hoofd van de bevolking. Mexicanen dronken in dat jaar gemiddeld 106 liter Coca-Cola, Amerikanen 99.5.
Suiker is overigens niet het enige schadelijke ingrediënt in Coca-Cola. Er is ook cafeïne, dat de bloeddruk verhoogt en uitdroging en urineweg- en ademhalingsproblemen kan veroorzaken. Er is fosforzuur, dat net als suiker tandbederf veroorzaakt, de spijsvertering vertraagt, nierfalen of nierstenen kan veroorzaken en de opname van calcium door de botten belemmert, wat leidt tot osteoporose. Ten slotte is de karamel die wordt gebruikt om de drank te kleuren kankerverwekkend.
Waarom drinken ze zoveel cola?
Waarnemers praten over 'verslaving' aan Coca-Cola, en het bevat drie verslavende stoffen: cocaïne, cafeïne en suiker. Er wordt ook gezegd dat Coca-Cola een integraal onderdeel is geworden van de lokale cultuur in Chiapas. Veel inheemse mensen geloven dat Coca-Cola zieken kan genezen. De BBC-documentaire toont een 'genezer' die een kip offert aan 'Goddess Maria' samen met een offer van Coca-Cola.
Door het probleem in termen van verslaving of 'cultuur' te kaderen, ontstaat echter de indruk dat het opgelost zou kunnen worden met behulp van therapie en gezondheidsvoorlichting. Dit is niet het geval. De inwoners van San Cristobal hebben geen echte keus. Zelfs degenen die volledig op de hoogte zijn van de ham die hun gezondheid aantast door enorme hoeveelheden Coca-Cola op te drinken, hebben geen beter alternatief. Ze moeten immers water drinken en Coca-Cola bevat in ieder geval schoon water, afkomstig uit een diepe, onvervuilde watervoerende laag.
Is schoon water beschikbaar uit een andere bron? Overweeg mogelijke alternatieven.
De stad heeft geen afvalwaterzuiveringsinstallaties. Ongezuiverd afvalwater gaat rechtstreeks het water in. Dit is het water dat af en toe uit de kraan komt, vervuild door E coli en andere ziekteverwekkers:
“Symptomen van Shiga-toxine-producerende E. coli (STEC) infectie verschilt per persoon, maar omvat vaak hevige maagkrampen, diarree (vaak bloederig) en braken. Sommige mensen kunnen koorts hebben, die meestal niet erg hoog is (minder dan 101 °C). De meeste mensen worden binnen 38.5 tot 5 dagen beter. Sommige infecties zijn zeer mild, maar andere zijn ernstig of zelfs levensbedreigend.”[7]
Hoe zit het met de watertrucks die af en toe door uw wijk rijden? Ik heb specifieke informatie over water per vrachtwagen in San Cristobal, maar hier is een beoordeling van water per vrachtwagen in Mexico-Stad:
Water per vrachtwagen is vaak van hogere kwaliteit dan het beruchte kraanwater van de stad, maar de kwaliteit varieert aanzienlijk. Veel leveranciers leveren gewoon gefilterd kraanwater in stalen vrachtwagens - en andere brengen water van zo'n slechte kwaliteit dat het onveilig is om te drinken.[3]
De situatie in het straatarme San Cristobal is vermoedelijk slechter dan in de hoofdstad.
Als water uit de kraan en water uit vrachtwagens geen veilige opties zijn, waarom dan geen Coca-Cola kopen, maar flessenwater uit de watervoerende laag? En/of andere dranken waarvan bekend is dat ze schoon water bevatten — melk, vruchtensap, bier?
Dit zou inderdaad verstandig zijn om te doen. Maar schildknaap merkt zonder verdere uitleg op dat flessenwater 'moeilijk te vinden' is. Dat geldt misschien ook voor andere dranken met schoon water. Misschien is Coca-Cola de enige drank met schoon water die overal in deze stad verkrijgbaar is?
Om aan te tonen waarom dit zo is, moet ik ingaan op het commerciële aspect van de productie en distributie van Coca-Cola in San Cristobal.
Het commerciële aspect
The Coca-Cola Company is een Amerikaanse multinational. Het produceert geen Coca-Cola, maar een siroop of pastaconcentraat dat moet worden verdund met water om Coca-Cola te maken. het verkoopt het concentraat aan bottelbedrijven die de Coca-Cola maken, bottelen en verkopen in verschillende delen van de wereld waarop ze exclusieve rechten hebben gekocht. Het bottelbedrijf dat de rechten bezit om Coca-Cola te bottelen en te verkopen in Mexico en negen andere Latijns-Amerikaanse landen is FEMSA (een Spaans acroniem voor Mexican Economic Promotions). FEMSA is een in Mexico gevestigd multinationaal dranken- en retailbedrijf. Het is FEMSA die de bottelarij in San Cristobal bezit en exploiteert. Het is ook eigenaar van winkelketens, waaronder OXXO, Mexico's grootste keten van gemakswinkels.
Ook hier heb ik geen specifieke informatie over San Cristobal, maar een plausibele reden waarom flessenwater 'moeilijk te vinden' is, zou zijn dat FEMSA eigenaar is van de winkels in de stad. Als een en hetzelfde bedrijf de winkels en de Coca-Cola-bottelarij zou bezitten, zou het zijn winkels nauwelijks toestaan om dranken uit te stallen die met Coca-Cola zouden concurreren.
In overeenstemming met een oude overeenkomst tussen FEMSA en de Mexicaanse federale overheid, betaalt het bedrijf voor het water dat het uit de watervoerende laag haalt tegen een zeer laag tarief - ongeveer 10 cent voor elke 260 gallon, wat neerkomt op $ 120 per dag of $ 44,000 per jaar. Zelfs deze zeer bescheiden betaling gaat naar de federale overheid en niet naar de lokale overheid en kan niet worden gebruikt voor lokale behoeften. FEMSA bood aan een rioolwaterzuiveringsinstallatie te bouwen om 500 gezinnen van schoon drinkwater te voorzien, maar deze symbolische maatregel werd verlaten toen het bedrijf besefte dat het de lokale protesten niet zou stoppen.
Waarom zou de Mexicaanse regering toestaan dat deze situatie voortduurt? Men herinnert zich misschien dat Vicente Fox, de president van Mexico in 2000-2006, een voormalige CEO was van de Coca-Cola Company in Mexico. Dit feit suggereert de politieke invloed van de Coca-Cola-business in Mexico.
Een schoonwatermonopolie
Propagandisten voor het kapitalisme staan graag stil bij de ruime keuze die 'de markteconomie' de consument biedt. Ze vergeten te vermelden dat dit alleen geldt voor een concurrerende markt en dat de meeste markten niet langer concurrerend zijn. Ze zijn ofwel oligopolistisch, met een paar grote bedrijven die samenspannen om de keuze van de consument te beperken, ofwel monopolistisch, met één enkel bedrijf dat in staat is om voorwaarden aan zijn klanten te dicteren.
In een plaats als San Cristobal is een vitale menselijke behoefte – schoon water – veranderd in een handelsartikel dat wordt gemonopoliseerd door één enkele leverancier. Deze leverancier maakt misbruik van zijn monopoliepositie om bewoners te dwingen schoon water van zichzelf te kopen en gemengd met andere stoffen die hun gezondheid vernietigen en velen van hen tot een vroege en ellendige dood veroordelen.
Einde van het verhaal?
Klimaatverandering heeft geleid tot een scherpe en aanhoudende afname van de regenval in de centrale hooglanden van de staat Chiapas. Zowel oppervlakte- als diepwaterbronnen raken snel uitgeput. Als dit heel lang zo doorgaat, zal de regio geen grote bevolking meer kunnen onderhouden en zullen de meeste mensen van San Cristobal zich aansluiten bij de aanzwellende stroom milieuvluchtelingen. Op een gegeven moment, hetzij door uitputting van de watervoerende laag of door het dalende aantal consumenten, zal het maken, bottelen en verkopen van Coca-Cola ophouden commercieel levensvatbaar te zijn. De managers van de fabriek zullen vertrekken, zeer tevreden met het uitstekende werk dat ze voor de aandeelhouders van FEMSA hebben gedaan.
En zo zal het verhaal eindigen. Behalve?
Opmerkingen
[1] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4550496/
[2] https://www.cdc.gov/ecoli/ecoli-symptoms.html
[3]
https://www.koshland-science-museum.org/water/html/en/Distribution/Water-Trucks-in-Mexico.html
[4] Een kameraad werd rondgeleid in een Pepsi-Cola-bottelarij. Toen hij de gekoelde ruimte binnenging waar het concentraat was opgeslagen, was de stank zo overweldigend dat hij onmiddellijk naar buiten moest. Hij voelde dat hij anders zou instorten.
