Voor Republikeinse politici en de gevestigde media zijn de resultaten van de tussentijdse verkiezingen in de VS zogenaamd het bewijs van "een massale conservatieve trend die de natie overspoelt".[1] John Boehner, de Republikein van het Huis van Afgevaardigden, verkondigde de overwinning van zijn partij op de verkiezingsavond en verklaarde dat "het Amerikaanse volk president Barack Obama een bericht door de stembus heeft gestuurd om van koers te veranderen" - en hij riep Obama niet op om verder naar links te sturen .
Er is duidelijk een aanzienlijke afname van de publieke steun voor Obama. Er is echter geen massale conservatieve trend in de nationale opinie. Het werkelijke beeld is onzekerder en complexer.
De meerderheid heeft niet gestemd
Eén punt is voldoende om de overdreven retoriek leeg te laten lopen. Het Amerikaanse volk heeft niemand via de stembus een bericht gestuurd om iets te doen, om de simpele reden dat de meerderheid van het Amerikaanse volk – 58.5% om precies te zijn – niet heeft gestemd.
Nou, daar is niets ongewoons aan. De opkomst bij de verkiezingen in de Verenigde Staten is laag. Sterker nog, een opkomst van 41.5% is eerder bovengemiddeld voor tussentijdse verkiezingen: die ligt meestal tussen de 30% en 40%. De opkomst bij presidentsverkiezingen en bij congresverkiezingen die in hetzelfde jaar als de presidentsverkiezingen worden gehouden, is aanzienlijk hoger, tussen de 50 en 60%, hoewel dit naar internationale maatstaven nog steeds laag is. Bij de congresverkiezingen van 2008 stemde 57%.[2]
Hoe waarschijnlijk het is dat mensen gaan stemmen, hangt sterk af van factoren als leeftijd en inkomen. Mensen met hogere inkomens stemmen vaker dan armen, terwijl ouderen vaker stemmen dan mensen in de werkende leeftijd. Bovendien zijn deze verschillen vooral groot wanneer de algemene opkomst erg laag is. Mensen met hogere inkomens en ouderen stemmen onevenredig vaak op de Republikeinen. Dat is de reden waarom de Republikeinen het over het algemeen beter doen bij tussentijdse verkiezingen dan bij presidentsverkiezingen, zelfs als er geen echte verschuiving in de publieke opinie is.
Bij de verkiezingen in november wonnen de Republikeinse kandidaten 54% van de stemmen. Het is net zo waar om te zeggen, rekening houdend met de opkomst, dat iets meer dan een vijfde van de Amerikanen (22%) op Republikeinen stemde en iets minder dan een vijfde (19%) op Democraten. Dit vertegenwoordigt nauwelijks een vloedgolf aan publieke steun voor de Republikeinen. Door de manier waarop het kiesstelsel werkt, maakten de stemmen van slechts 3% van de burgers het verschil tussen een democratische en een republikeinse aardverschuiving. Opvallend is ook dat in 2010 een lager deel van de Amerikanen Republikeins stemde dan in 2008 (25%).
"Progressieve" Democraten deden het goed
De 'tea party'-beweging heeft veel nieuwe christenfundamentalisten en andere extremistische republikeinen naar het Congres getrokken. Dit lijkt de stelling van een massale conservatieve trend te ondersteunen. Tegelijkertijd heeft er echter een duidelijke verschuiving plaatsgevonden in de samenstelling van de congresdemocraten die in een andere richting wijst.
De Democraten in het Congres zijn verdeeld in verschillende groepen. Om de zaken te vereenvoudigen, vergelijken we de relatieve posities van de groepen die het verst naar "rechts" en "links" staan - de "Blue Dogs" en de Progressive Caucus. Door de verkiezingen is het aantal Blue Dogs in het Huis van Afgevaardigden met meer dan de helft gedaald, van 54 naar 26. Daarentegen is het aantal “progressieve” Democraten slechts licht gedaald, van 79 naar 75. Als percentage van alle Democraten in het huis zijn de Blue Dogs gedaald van 22% naar 14% terwijl de progressieven zijn gestegen van 32% naar 40%.[3]
Dus terwijl de Democraten als geheel een grote tegenslag leden bij de verkiezingen, deden veel, zo niet alle, "progressieve" Democraten het redelijk goed. Om een belangrijk voorbeeld te nemen: hoewel de Democratische Partij haar traditionele greep op het eens industriële, maar nu grotendeels gedeïndustrialiseerde Midwest verloor, met tientallen zittende Democraten die hun zetels verloren, versloeg in Ohio's 10e Congressional District de 'progressieve' voormalige presidentskandidaat Dennis Kucinich zijn Republikeinse tegenstander door de veilige marge van 53% tot 44%. Door afstand te nemen van Obama, waren veel 'progressieve' democraten blijkbaar in staat om een deel van de proteststemmen te veroveren van Amerikanen die Obama hadden gesteund bij de presidentsverkiezingen, maar nu teleurgesteld in hem waren.
De electorale successen van 'progressieve' democraten geven socialisten enige reden tot hoop. Dat is niet omdat de 'progressieven' socialisten zijn of zelfs bijna socialisten zijn: hun hervormingsprogramma heeft in wezen tot doel de VS concurrerender te maken in de context van het wereldkapitalisme, waarvan het voortbestaan wordt verondersteld. Desalniettemin hebben ze laten zien dat het mogelijk is om de vijandigheid van de corporate media te weerstaan en andere manieren te vinden om contact te leggen en te onderhouden met gewone mensen. Als zij het kunnen, kunnen de socialisten het ook.
Uiteenvallen van het tweepartijenstelsel?
De trend die uit de verkiezingsuitslag naar voren komt, is dus niet duidelijk conservatief van aard. De verandering in de relatieve sterkte van de Democratische en Republikeinse Partijen is minder belangrijk dan het lijkt. Maar er is een verdere versterking van de positie van extreem-rechts binnen de Republikeinse Partij en van 'extreem-links' (naar de maatstaven van de Amerikaanse politiek) binnen de Democratische Partij. Met andere woorden, de Amerikaanse publieke opinie ondergaat een proces van polarisatie.
Dit roept de vraag op naar de toekomstige vorm van het Amerikaanse partijensysteem. Het tweepartijenstelsel is diepgeworteld, maar onder extreme druk is het zeker denkbaar dat het uiteenvalt. Zowel de Democratische als de Republikeinse Partij zijn nu dieper verdeeld dan ooit tevoren. Als een of beide partijen in de komende jaren uit elkaar gaan, kan het resultaat een gevarieerder en veranderlijker politiek landschap zijn met drie, vier of zelfs meer grote nationale partijen.[4] Het politieke proces staat dan misschien niet langer onder zo'n strakke controle van het bedrijfsleven, waardoor socialisten in een wat minder beperkende politieke omgeving terechtkomen.
Opmerkingen
- Reese Erlich, https://therealnews.com/election-disaster-not-so-fast ↩
- Cijfers van de site gehaald https://www.electproject.org/election-data/voter-turnout-data ↩
- https://www.democracynow.org/2010/11/4/as_right_leaning_blue_dogs_lose ↩
- Zie de speculaties van de activistische filmmaker Michael Moore op https://www.democracynow.org/2010/11/3/exclusive_filmmaker_michael_moore_on_midterm ↩
