'Bereidt China zich voor op een oorlog om Taiwan?' vraagt Ethen Kim Lieser in Het nationale belang (31 maart). 'Het bewijs ziet er eng uit', merkt hij op.
Joseph Wu, de Taiwanese minister van Buitenlandse Zaken, zegt ook dat China zich 'op oorlog voorbereidt' (video-interview, Mei 25).
Er zijn inderdaad aanwijzingen dat China zich voorbereidt op een oorlog, die wel eens zou kunnen beginnen met een invasie van Taiwan. President Xi Jinping zelf heeft meer dan eens gezegd dat China zich op elk moment klaar moet maken voor oorlog. Dat betekent niet noodzakelijkerwijs dat er oorlog dreigt. Erin Hale suggereert dat de waarschuwingen van de Amerikaanse top over de groeiende dreiging vanuit China 'eerder de verslechtering van de relatie tussen de VS en China weerspiegelen dan enige verandering ter plaatse'. Ik heb geen meldingen gezien van een concentratie van troepen en schepen langs de kustlijn tegenover Taiwan.
Xi heeft redenen om niet te vroeg een invasie te lanceren. China moet eerst zijn capaciteiten voor zeetransport en onderzeebootbestrijding uitbreiden. Het zou ook een vergissing zijn om te lang uit te stellen, waardoor de Verenigde Staten de tijd krijgen om een coalitie van anti-Chinese zeemachten te consolideren, waaronder Groot-Brittannië, India en Japan. Ah, zwaar het hoofd dat de kroon draagt!
Het is moeilijk om zeker te zijn, maar dit is misschien geen aanloop naar oorlog. Het kan zomaar een oorlog schrikken.
Niet dat oorlogsangst onschadelijk is. Ze laten ons geleidelijk wennen aan het vooruitzicht van oorlog in de vrij nabije toekomst. Dit is vooral nodig in Japan, waar mensen sinds de nederlaag van het militaristische regime in 1945 en de goedkeuring van de Vredesgrondwet geloven dat het land nooit meer oorlog zal voeren, behalve ter verdediging van zijn eigen grondgebied.
Symbool van vernedering
De Chinese machtselite beschouwt de feitelijke onafhankelijkheid van Taiwan als het laatst overgebleven symbool van China's 'eeuw van vernedering' door Japan en andere koloniale machten. De taak van nationale eenwording moet worden volbracht. Bovendien heeft Xi verklaard dat China deze verplichting niet van generatie op generatie kan blijven doorgeven.
Kan eenwording met vreedzame middelen worden bereikt? Dit moet steeds minder haalbaar lijken. China's poging om Taiwan diplomatiek te isoleren is mislukt. Hoewel er slechts een handvol staten is waarmee Taiwan formele diplomatieke betrekkingen onderhoudt, zijn de informele banden met de VS, Europa en Japan sterk genoeg gebleken om de Chinese druk te neutraliseren.
Er heeft zich een dramatische verschuiving voorgedaan in de etnische identiteit van de Taiwanese burgers. In een onderzoek van de National Chengchi University werd respondenten gevraagd of ze zichzelf alleen als Chinees, Chinees en Taiwanees beschouwen, of alleen als Taiwanees. Het aandeel dat het derde antwoord koos en elke connectie met de rest van China ontkende, steeg van een derde in 2010 naar twee derde in 2020.
Het lijkt erop dat de enige hoop om oorlog te vermijden ligt in het afzien van de verdediging van Taiwan door de VS. Het zou zelfs kunnen aanbieden om eenwording in een of andere vorm te vergemakkelijken in ruil voor het opgeven van de militaire optie door China. Charles L.Glaser, die lesgeeft aan de Elliott School of International Affairs aan de George Washington University, heeft gepleit voor een dergelijke 'bezuiniging' in Buitenlandse politiek. Hoe verstandig zijn argumenten ook zijn, het is onwaarschijnlijk dat ze de Amerikaanse veiligheidsorganisatie zullen overtuigen – althans niet als er geen uitgesproken publieke oppositie is tegen de komende oorlog.
Niet alleen over Taiwan
Niet dat het conflict is Slechts over Taiwan. Het gaat om alle zeeën ten oosten en zuiden van China tot en met de 'eerste eilandenketen' met Taiwan als middelpunt.
In het winternummer 2020/2021 van de Herziening van de nationale veiligheid van Texas, er is een artikel van Joe Sestak getiteld 'Het verlies van het bevel over de zeeën door de Amerikaanse marine aan China en hoe dit te herwinnen'. Echt? Alles de zeeën? In het artikel zelf beweert Sestak echter alleen dat 'de Amerikaanse marine haar zelfverzekerde beheersing van de zeeën nu – voor het eerst in het tijdperk na de Tweede Wereldoorlog – heeft verloren aan China in de westelijke Stille Oceaan.' Vervolgens citeert hij iets dat admiraal Philip Davidson zei tijdens zijn bevestigingshoorzittingen voor de Indo-Pacifische commandant, namelijk dat de VS de controle over de Zuid-Chinese Zee hebben verloren.
Het ligt voor de hand dat de lezer geschokt zal zijn door deze onthulling. Welnu, hier is een lezer voor wie het voor de VS net zo logisch is om de Zuid-Chinese Zee te beheersen als voor China om de Golf van Mexico te beheersen.
Welke staat welke vaarroutes controleert, zou voor ons, de werkende mensen van de wereld, volkomen onverschillig moeten zijn. We hebben geen controle over zeeroutes – of enige andere belangrijke middelen wat dat betreft. Maar het is voor ons allemaal van vitaal belang dat oorlog wordt vermeden, vooral oorlog tussen kernmachten. De dreiging van een nucleair Armageddon hangt nog steeds boven onze soort en onze planeet.
Kan oorlog over Taiwan nucleair worden?
Op dit punt wil ik introduceren Mike Sweeney, een Fellow bij Defensie Prioriteiten. Hij is een van de strategen bij denktanks, instituten en het Pentagon die hun dagen doorbrengen met het spelen van games die mogelijke toekomstige oorlogen simuleren en het militaire beleid bespreken in het licht van de resultaten. Sweeney bekritiseert zijn collega's echter omdat ze het gevaar onderschatten dat de oorlog om Taiwan zal escaleren tot een wereldwijde nucleaire uitwisseling.
Een oorlog om Taiwan zal een lokale oorlog zijn om een lokaal probleem op te lossen. De strijdende partijen zullen ongetwijfeld liever geen kernwapens gebruiken. China heeft zich ertoe verbonden niet als eerste kernwapens te gebruiken. Volgens Sweeney is het echter onmogelijk te voorspellen hoe beide partijen zullen reageren op een grote tegenslag, zoals het zinken van een Amerikaans (of Brits) vliegdekschip of het mislukken van vroege pogingen tot een massale amfibische aanval. Er is geen garantie dat de VS niet per ongeluk een 'rode lijn' zal overschrijden die een Chinese nucleaire aanval op Amerikaanse steden in gang zet. Vanwege de relatief kleine omvang van China's nucleaire arsenaal zouden Chinese leiders kunnen denken dat ze moeten kiezen of ze 'ze gebruiken of verliezen'.
Sweeney vraagt zijn collega's om in gedachten te houden dat de inzet van een oorlog om Taiwan niet zo hoog zal zijn voor de VS. Is Taiwan het risico van de vernietiging van zelfs maar één Amerikaanse stad echt waard?
Misschien is het vermijden van een kernoorlog nog belangrijker dan de vraag wie 'de golven regeert'? Zelfs voor admiraals.
(Sweeney gaat niet zo ver dat hij zich zorgen maakt over de verwoesting die China, inclusief Taiwan zelf, zal worden toegebracht. Evenmin lijkt hij te beseffen dat zelfs als er geen nucleaire aanval op de VS komt, de verbranding van Chinese steden alleen zal een 'nucleaire winter' veroorzaken die de VS misschien niet zal overleven.)
Note
Als de vijandelijkheden rond Taiwan een risico op een nucleaire oorlog met zich meebrengen, het zal niet voor het eerst zijn. In 1958 vreesden Amerikaanse functionarissen een op handen zijnde invasie van Taiwan en betwijfelden ze of het eiland alleen met conventionele wapens kon worden verdedigd. We weten dit dankzij Daniel Ellsberg, de man die de Pentagon Papers over de oorsprong van de oorlog in Vietnam en schreef de zijne bekentenissen van een nucleaire oorlogsplanner. Zijn bron is een geheime 1966 studies van de crisis in de Straat van Taiwan in 1958; de relevante pagina's werden gecensureerd voordat ze werden vrijgegeven voor openbare publicatie en pas nu heeft Ellsberg hun inhoud onthuld.
